Nghĩa tình trên vùng 'đất lửa'

Các cựu chiến binh tỉnh Vĩnh Phúc dâng hương, dâng hoa viếng các anh hùng liệt sĩ tại Nghĩa trang liệt sĩ quốc gia Đường 9. Ảnh: Nghĩa Văn.

Cùng dòng người tưởng nhớ công ơn

Trong những năm tháng chiến tranh, Quảng Trị là địa bàn trọng điểm, là nơi in hằn dấu chân của hầu hết các binh đoàn chủ lực, lực lượng vũ trang… trong cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc. Sự khốc liệt của cuộc chiến tranh trên mảnh đất này đến nay được thể hiện qua con số 72 nghĩa trang là nơi yên nghỉ của khoảng 60.000 anh hùng liệt sĩ, trong đó có 2 nghĩa trang liệt sĩ quốc gia là Nghĩa trang liệt sĩ quốc gia Đường 9 và Nghĩa trang liệt sĩ quốc gia Trường Sơn.

Xem thêm: Đoàn thanh niên VOV dâng hương tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ Công an Thủ đô

Quảng Trị những ngày này thời tiết khá thất thường, mưa nắng đan xen, thế nhưng dòng người đến dâng hương và tri ân các anh hùng liệt sĩ mỗi ngày một đông hơn.

Tọa lạc trên khu đồi Bến Tắt, cạnh đường Hồ Chí Minh, thuộc địa phận xã Linh Trường, huyện Gio Linh (tỉnh Quảng Trị), Nghĩa trang liệt sĩ quốc gia Trường Sơn là “ngôi nhà chung” của hơn 10.000 liệt sĩ. Đây là nơi an nghỉ của các anh hùng liệt sĩ đã hy sinh trên tuyến đường mòn Hồ Chí Minh trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Trong những ngày tháng bảy này, nơi đây đã đón hàng nghìn đoàn hành hương đến thăm viếng. Dòng người đến thăm viếng, tri ân tại nghĩa trang là các cơ quan, đoàn thể, thân nhân liệt sĩ, khách du lịch... đến từ mọi miền của Tổ quốc.

Có mặt tại Nghĩa trang liệt sĩ quốc gia Trường Sơn vào một ngày trung tuần tháng bảy, chị Nguyễn Thị Bích Dung (TPHCM) cho biết, hơn 10 năm qua, gia đình chị thường kết hợp tri ân và du lịch và dịp tháng bảy. Năm nay dự kiến chuyến đi kéo dài khoảng 15 ngày. Trong đó, gia đình sẽ đến thăm và dâng hương tại những nghĩa trang liệt sĩ để tưởng nhớ sự hy sinh to lớn của ông cha vì nền độc lập, tự do của Tổ quốc.

“Thật sự mỗi lần đặt chân đến Nghĩa trang liệt sĩ quốc gia Trường Sơn, bản thân tôi và các thành viên trong gia đình đều vô cùng xúc động. Thế hệ chúng ta hiện nay rất biết ơn các thế hệ cha anh đã anh dũng chiến đấu, hy sinh thân mình để bảo vệ Tổ quốc”, chị Dung tâm sự.

Có mặt cùng mẹ thắp hương tại các phần mộ liệt sĩ, cháu Phạm Nguyễn Kim Phụng (học sinh lớp 10 tại TPHCM, con chị Dung) rất xúc động trước những hy sinh to lớn của những thế hệ đi trước. “Xúc động và tự hào là cảm xúc của cháu lúc này khi thắp những nén hương lên các mộ phần để tưởng nhớ các anh hùng liệt sĩ, những người đã không tiếc thân mình với một mong muốn duy nhất là mang lại tự do, độc lập cho dân tộc. Cháu cũng như các bạn trẻ sau này sẽ cố gắng học tập thật giỏi để sánh vai với các cường quốc năm châu, xứng đáng với sự hy sinh của các anh hùng liệt sĩ”, cháu Phụng nói.

Bà Đinh Thị Minh Lý - chuyên viên bộ phận quản lý và chăm sóc tại Nghĩa trang liệt sĩ quốc gia Đường 9 cho biết, hiện tại đơn vị có 12 cán bộ, nhân viên, người lao động. Ước tính, mỗi người phụ trách chăm sóc khoảng 1.000 phần mộ và quang cảnh ở đây luôn được đảm bảo trang nghiêm, sạch sẽ.

Xem thêm: Tuổi trẻ Sóc Trăng thắp nến tri ân các anh hùng liệt sĩ

Ông Hoàng Văn Minh - Phó Giám đốc Trung tâm Quản lý nghĩa trang và đón tiếp thân nhân liệt sĩ tỉnh Quảng Trị chia sẻ, tháng bảy là dịp cao điểm thân nhân, du khách và các tổ chức đoàn thể ở mọi miền Tổ quốc đến tỉnh Quảng Trị thăm viếng, tri ân các anh hùng liệt sĩ. Các đơn vị luôn chủ động chuẩn bị, làm việc xuyên trưa và bố trí nhân sự trực đến 21h đêm hằng ngày để sẵn sàng đón tiếp và phục vụ các đoàn, cá nhân đến thăm viếng, tri ân các anh hùng liệt sĩ chu đáo, ân cần. Điển hình, tại Nghĩa trang liệt sĩ quốc gia Trường Sơn, 13 cán bộ, nhân viên, người lao động (ngoại trừ 1 người đã được biệt phái) vẫn đang từng ngày phục vụ chu đáo hàng chục đoàn khách đến thăm viếng mỗi ngày.

“Ngôi nhà chung” của những liệt sĩ

Nằm ngay bên quốc lộ 9, đây là con đường chiến lược nối từ biên giới Việt - Lào về Đông Hà, Nghĩa trang liệt sĩ quốc gia Đường 9 là một địa chỉ đỏ được nhiều người ghé thăm mỗi khi đến tỉnh Quảng Trị trong những ngày tháng bảy. Đây hiện là nơi đang yên nghỉ của hơn 10.000 liệt sĩ hy sinh trên tuyến đường 9 và đất bạn Lào. Họ - những chàng trai, cô gái tuổi đời còn rất trẻ từ khắp mọi miền của Tổ quốc chia tay gia đình, người thân lên đường ra trận theo tiếng gọi của Tổ quốc… và đã vĩnh viễn không trở về nữa.

Khác với Nghĩa trang liệt sĩ quốc gia Trường Sơn, đa số các phần mộ liệt sĩ đang nằm tại Nghĩa trang liệt sĩ quốc gia Đường 9 là chưa biết tên hoặc biết tên nhưng chưa có địa chỉ. Vậy nên trong những ngày tháng bảy này, ngoài các đoàn đến thăm viếng và dâng hương còn có hàng trăm trường hợp thân nhân đến liên hệ, tra cứu hồ sơ, tìm kiếm người thân của mình đang được an táng tại đây.

Những ngày này, Nghĩa trang liệt sĩ quốc gia Đường 9 liên tục đón hàng nghìn lượt khách từ khắp mọi miền đất nước đến dâng hương. Khi đông, số khách đến thăm viếng có khi cả trăm đoàn. Trong khói hương trầm mặc, mỗi người khi đến đây đều mang trong mình tâm tưởng thành kính, tỏ lòng tri ân đến các anh hùng liệt sĩ đang nằm lại ở nơi này.

Trong dòng người đến viếng tại Nghĩa trang liệt sĩ quốc gia Đường 9, ông Đỗ Công Hoa (66 tuổi, huyện Ba Vì, TP Hà Nội) cho biết, ông là con của liệt sĩ Đỗ Công Đường (sinh năm 1940, quê quán trước khi nhập ngũ thôn 7, xã Ba Trạng, huyện Ba Vì, Hà Tây - nay là TP Hà Nội). Trước đó, liệt sĩ Đường là cán bộ đưa quân vào chiến trường, gia đình không rõ địa điểm và thời gian hy sinh cụ thể, chỉ đến khi hòa bình lập lại gia đình mới nhận được giấy báo tử của liệt sĩ Đường.

“Thông tin là quá ít nên suốt hàng chục năm nay, chúng tôi - những người con, cháu của liệt sĩ Đường đều lặn lội nhiều nơi để tìm kiếm thông tin của cha, ông nhưng vẫn chưa tìm được. Chúng tôi cùng cầu mong cho cha, ông của chúng tôi và những liệt sĩ chưa được tìm thấy an nghỉ nơi chín suối. Cầu mong các liệt sĩ linh thiêng cho chúng tôi sớm tìm thấy phần mộ của cha, ông để đưa về quê nhà an nghỉ”, ông Hoa nói trong ngậm ngùi.

Cựu chiến binh Trần Chí Viễn (73 tuổi, Vĩnh Phúc) cho biết, ông là một trong những người lính tham gia chiến dịch bảo vệ Thành Cổ trong cuộc chiến chống Mỹ cứu nước may mắn còn sống sót.

“Ngày đó, chiến trường vô cùng ác liệt. Mỗi người lính khi tham gia cuộc chiến bảo vệ Thành Cổ là trao cả tuổi thanh xuân ở đó để bảo vệ non sông, đất nước. Trong những năm tháng chiến tranh, tôi cùng đồng đội đã kề vai sát cánh bên nhau, đồng cam cộng khổ, tham gia chiến đấu. Tôi may mắn được trở về, còn đồng đội tôi mãi mãi nằm lại đây. Chúng tôi vô cùng biết ơn các đồng đội đã hy sinh để chúng tôi được sống sót trở về, chứng kiến nền hòa bình, độc lập của đất nước ngày hôm nay”, ông Viễn tâm sự.

Theo ông Viễn, năm nào ông cũng cùng đồng đội và thân nhân các liệt sĩ đến các địa chỉ đỏ để dâng hương tưởng nhớ đồng đội. Trong đó, đi đến đâu ông Viễn và đoàn cũng thấy nghĩa trang được đầu tư khang trang, chăm sóc chu đáo, sạch đẹp.

“Ngày trước, trong thời kỳ chiến tranh, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Quảng Trị đã che chở, bảo vệ bộ đội chiến đấu. Ngày nay, nhân dân Quảng Trị lại đang thay mặt những đồng đội còn sống, thân nhân liệt sĩ và nhân dân cả nước chăm sóc mộ phần các liệt sĩ chúng tôi cảm thấy rất an lòng”, ông Viễn nói.

Mặc dù chiến tranh đã lùi xa, nhưng nước mắt của nhiều thế hệ hôm nay vẫn không ngừng rơi, vì đâu đó trong lòng đất mẹ vẫn còn có rất nhiều người như liệt sĩ Đỗ Công Đường vẫn chưa thể “trở về để đoàn tụ” cùng gia đình, người thân và đồng đội. Có mặt tại các nghĩa trang liệt sĩ tại tỉnh Quảng Trị những ngày này, chúng tôi thành kính dâng lên một nén hương lòng thể hiện sự tri ân sâu sắc công lao của các anh hùng liệt sĩ, những con người đã ngã xuống vì hòa bình, độc lập của dân tộc.

NGHĨA VĂN - NGUYỄN QUỐC